800 روز تأخیر مجلس در اجرای مطابه رهبر معظم انقلاب

اگر شما امروز توانستيد يك سازوكار كنترلىِ متقن و محكم براى نظارت بر كار نماينده پايه‌گذارى كنيد، تا هر وقتى كه اين دستگاه خوب كار كند، اجرش مال شماست؛ مزد الهى‌اش مال شماست. آن طرف قضيه هم متأسفانه همين جور است. اگر امروز با قدرتى كه خدا به شما داده - توان نمايندگى - مي توانيد اين ابزار كنترلى را كار بگذاريد، ولى كار نگذاريد، از شما سؤال خواهد شد. روز قيامت خدا سؤال ميكند. همه‌اش اينجور نيست كه ما فكر كنيم حرف دادگاه‌پسند داريم يا نه. اين دادگاه‌ها كه چيزى نيست، دادگاه‌هاى بشرى كه اهميتى ندارد؛ دادگاه الهى اهميت دارد. «يعلم خائنة الاعين و ما تخفى الصّدور»؛ اعماق دلهاى ما براى خدا روشن است. يك كارى بيش از اندازه‌ى تكليفمان انجام داديم، هيچ كس نميفهمد، هيچ كس تشكر نميكند؛ اما خداى متعال ميفهمد، كرام‌الكاتبين مينويسند و خدا تشكر ميكند. يك كوتاهى‌اى كرديم، هيچ كس نفهميده؛ ظاهرسازى كرديم، يك جورى كه خيال كردند آره، ما كار را خوب انجام داديم؛ در حالى كه در باطن كوتاهى كرديم. هيچ كس نميفهمد، هيچ كس ما را ملامت نميكند؛ اما كرام‌الكاتبين مى‌بينند، مينويسند و خداى متعال مؤاخذه ميكند. اين به نظر من چيز مهمى است.

خوب، نماينده - مثل همه‌ى ماها - در معرض اينجور لغزشها و آسيبها قرار دارد. مال، فتنه‌انگيز است. اين، حرف من نيست؛ حرف امام سجاد (عليه الصّلاة و السّلام) است؛ «المال الفتون»؛ مال فتنه‌انگيز. پول، فتنه‌انگيز است؛ دلها را از راه در ميبرد؛ خيلى‌ها را ميلرزاند؛ كسانى كه آدم خيال نميكند اينها هم بلغزند، اما آدم مى‌بيند گاهى ميلغزند. قدرت هم همين جور است، رودربايستى هم همين جور است، محبتها هم همين جور است، دشمنى‌ها هم همين جور است؛ ماها را مي لغزاند. يك جائى بايد بر كارش نظارت كند.»

همین جا بود که 290 تن از نمایندگان حاضر در برابر رهبری یک صدا تکبیر سر دادند و رهبر انقلاب هم در پاسخ به این تکبیر فرمودند : "خدا را شكر ميكنيم كه شما برادران و خواهران با دل بيدار از اين مسئله استقبال مي كنيد."

بعد از دیدار با رهبر انقلاب بلافاصله با تلاش برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی که پیش از این در مجلس هفتم تهیه شده بود، در صحن علنی مطرح شد که با مخالفت و تذکرات مکرر برخی از نمایندگان ، رییس مجلس آن را از دستور خارج و جهت بازبینی و کار کارشناسی بیشتر به کمیسیون اصل نود سپرد. پس از جلسات متعدد این کمیسیون، نهایتا در تاریخ 4 مهرماه سال 89 با امضای 150 تن از نمایندگان طرح جدید به صورت دو فوریتی به رای گذاشته شد اما در کمال ناباوری کمتر از 80 تن به دو فوریت طرحی که مطالبه مستقیم رهبری بود، رای دادند و به این بهانه که این طرح نیاز به کار کارشناسی بیشتر دارد، آن را در قالب طرحی عادی به هیأت رییسه بازگرداندند!

بر اساس آیین نامه ، طرح برگشتی باید طی ده روز به کمیسیون مرتبط با آن – که قاعدتا کمیسیون اصل نود بود – بازمی گشت اما حدود شش ماه طرح مذکور روی میز نایب رییس مجلس خاک خورد تا اینکه پس از تذکر چندباره برخی از نمایندگان و فشار رسانه های پیگیر، نهایتا طرح مذکور به کمیسیون مشترکی متشکل از اعضای کمیسیون های حقوقی ، اصل نود و آیین نامه سپرده شد. کمیسیون مربوطه نیز حدود چهار ماه در خصوص این طرح جلساتی را تشکیل داد هر چند بیشتر جلسات آن با عدم استقبال اعضا مواجه می شد!

کم کم سالگرد فرمان رهبری در خصوص تهیه این طرح رسید و نمایندگان مجلس که در مصاحبه های خود از عدم تهیه این طرح اظهار شرمندگی می کردند، با عجله و البته دلهره که شاید باز هم کلیات آن رای نیاورد، طرحی را که بسیاری از شاخ و برگ های آن زده شده بود، به تصویب رساندند و به دیدار رهبر معظم انقلاب شتافتند.

رهبری انقلاب در آخرین دیدار خود با نمایندگان مجلس هشتم در خرداد 90، پس از آن که همه نمایندگان را به تقوای فردی توصیه کردند، نظارت مجلس بر خود را از جمله مصادیق تقوای جمعی دانستند و با کنایه از اقدام یک ساله مجلس به اقدامی کوچک و "کارکی که اهمیتش درک نشده" یاد کردند و با این لحن، ضمن اعلام نارضایتی از تعلل مجلس، فرمودند: «من پارسال به شما عرض کردم که در داخل مجلس شوراى اسلامى، خود نظارتى بگذارید. این، همان تقواى جمعى است. مجموعه، خود را بپاید. حالا حرف هائى گوشه کنار زدند که نماینده باید آزاد باشد، چه باشد. کسى با آزادى نماینده مخالف نیست؛ با کج رفتارى نماینده مخالف است. یک نماینده کج رفتار ممکن است مجلس شوراى اسلامى را بدنام کند، متهم کند؛ حیف نیست؟

مجلسِ به این عظمت، این نهاد قانونىِ اساسى در کشور ... اگر این خود نظارتى نباشد، اشکال به وجود مى آید؛ خود شما هم دارید مى بینید. من پارسال در این خصوص سفارش کردم. البته اخیراً در مجلس نسبت به این قضیه کارکى انجام گرفت، اما اهمیت این قضیه درست به دست نیامد ... در این طرح نظارت هم که حالا کلیاتش تصویب شده، دوستان جورى تنظیم کنند که یک نظارت واقعى انجام بگیرد؛ یعنى حالت سازوکار بده بستانى پیش نیاید. جورى عمل کنید که واقعاً یک چشم بصیر و بینائى از خود مجلس مراقبت کند. اینطور نباشد که رودربایستى و بده بستان و اینها بر این قضیه حاکم شود.»

از فراز های پایانی سخنان صریح رهبری با نمایندگان کاملا فهمیده می شود که ایشان از روند تهیه طرح نظارت که سیر نزولی داشته است، ناراضی اند تا جایی که صراحتا از لزوم تنظیم طرح نظارت به نحوی که نظارت واقعی در آن انجام بگیرد و ساز و کار بده بستانی در آن ایجاد نشود ، سخن می گویند.

اما سرانجام پس از همه فراز و نشیب ها که از ذکر ملال آور آن خودداری می کنیم، این طرح در مجلس هشتم به تصویب رسید اما عمر آن مجلس برای اجرای این طرح کفاف نداد و به مجلس نهم سپرده شد.

در مجلس نهم نیز از ابتدا اهتمامی جدی برای اجرای آن مشاهده نشد و نهایتا پس از گذشت بیش از 800 روز از تذکر رهبر معظم انقلاب در خرداد 89 و نیز یادآوری ایشان بعد از گذشت یکسال در خرداد 90، بالأخره گام نخست در این خصوص برداشته شد و هیأت 7 نفره نظارت بر رفتار نمایندگان سه شنبه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی انتخاب شد تا شاید بعد از دو سال، مطالبه بر زمین مانده رهبر انقلاب در زمینه تشکیل مکانیزمی برای نظارت بر مجلس، شکل اجرایی به خود بگیرد.

شش نفر از اعضای هفت نفره هیأت نظارت بر نمایندگان به رأی نمایندگان گذاشته شدند و بر این اساس روح‌الله حسینیان نماینده تهران، موسی غضنفرآبادی نماینده بم، غلامرضا اسداللهی نماینده تربت جام، عزیز اکبریان نماینده کرج، عوض حیدرپور نماینده شهرضا و سیدمحمدحسین میرمحمدی نماینده گلپایگان به عنوان اعضای این هیأت توانستند رأی اکثریت قاطع مجلس را کسب کنند و محمد حسن ابوترابی فرد، نایب رئیس اول مجلس نیز عضو هفتم این هیأت خواهد بود.

محمدحسین فرهنگی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در ابتدا توضیح داد: طبق قانون نظارت بر رفتار نمایندگان، ترکیب هیأت نظارت اینگونه است که دو نفر را کمیسیون‌های اصل 90 و حقوقی و قضایی باید معرفی کنند که پس از تأیید هیأت رئیسه به صحن علنی معرفی می‌شوند. بر این اساس کمیسیون اصل 90 روح‌الله حسینیان و کمیسیون حقوقی و قضایی موسی غضنفرآبادی را معرفی کرده است.

در جریان رأی‌گیری از نمایندگان برای مشخص شدن ترکیب هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان، عباس صلاحی نماینده تفرش و آشتیان، با استناد به ماده 17 آئین‌نامه داخلی درخصوص سوگند هیأت رئیسه بر اجرای آئین‌نامه در تذکری گفت: چهار کاندیدایی که هیأت رئیسه برای انتخاب نمایندگان برای عضویت در هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان اعلام کرده با چه ضوابطی انتخاب شده است؟

همچنین رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اخطار قانون اساسی احمد سالک نماینده اصفهان به ارائه توضیحاتی درخصوص نحوه‌ انتخاب چهار نفر از نمایندگان از بین داوطلبان عضویت در هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان پرداخت.

براساس توضیحات لاریجانی، 4 نفر معرفی شده از سوی هیأت رئیسه از بین 70 نفر داوطلب عضویت در هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان با رأی‌گیری مخفی انتخاب شدند. گفتنی است نخستین جلسه هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان هفته آینده برگزار می‌شود. به گفته عوض حیدرپور عضو این هیأت، تدوین آئین‌نامه داخلی هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان از اولویت‌های آنها خواهد بود.

امیدواریم! سرنوشت خوشی برای این مطالبه بر زمین مانده رهبری از مجلس پس از گذشت بیش از 800 روز شاهد باشیم.